2024-03-29T18:19:01Z
https://jcri.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11539
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
بررسی کارآیی استفاده پتاسیم توسط ژنوتیپ های مختلف پنبه در دو خاک مختلف
صفورا
شفایی
اسماعیل
دردی پور
فرهاد
خرمالی
فرشاد
کیانی
عبدالرضا
قرنجیکی
پنبه یک گیاه مهم و استراتژیک است. این گیاه نسبت به کمبود پتاسیم حساساست. بعضی از گیاهان مثل پنبه در جذب و استفاده پتاسیم تفاوت ژنتیکی دارند. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارآیی جذب و کارآیی استفاده پتاسیم در چند ژنوتیپ پنبه در دو خاک مختلف و معرفی ژنوتیپ برتر میباشد. به این منظور یک آزمایش گلدانی بر روی 20 ژنوتیپ مختلف پنبه بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجامشد. فاکتور اول شامل20 ژنوتیپ پنبه و فاکتور دوم سه محیطکشت شامل شن شسته با خاکهای دارای رس غالب اسمکتایت (کردکوی) و ایلایت (رحمت آباد) و شاهد (شن شسته بدون خاک) بود. گیاهان تا 40 روز رشدکردند و سپس برداشتگردیدند. مقادیر وزن ماده خشک و پتاسیم در قسمتهای برگ و ساقه گیاه اندازهگیری شدند. نتایج نشانداد که ژنوتیپهای مختلف پنبه پاسخهای متفاوتی در محیط کشتهای گوناگون داشتند. ژنوتیپهای سپید و N2680 درخاک رحمتآباد، تابلادیلا در خاک کردکوی و گلستان در تیمار شاهد بیشترین جذب پتاسیم و ژنوتیپهای خورشید درخاک رحمتآباد، ارمغان در خاک کردکوی و M16 در تیمار شاهد کمترین جذب پتاسیم را نشان دادند. میزان جذب پتاسیم در خاک کردکوی نسبت به دو تیمار دیگر( شاهد و رحمتآباد)، بهدلیل وجود کانی غالب اسمکتایت و بهدنبال آن تخلیه زیاد پتاسیم، کاهش یافت. نتایج نشان داد که ژنوتیپ خورشید، ارمغان و M16 با کمترین وزن خشک و کمترین میزان جذب پتاسیم در گروه غیرکارا و ژنوتیپهای NN2A19، N2680، SKT133 و BC244 با بیشترین وزن ماده خشک و جذب متوسط پتاسیم به عنوان ژنوتیپ کارا در نظر گرفتهشدند. ژنوتیپ سپید با بیشترین عملکرد ماده خشک و بیشترین جذب پتاسیم، از نظر جذب پتاسیم کارا ولی از نظر استفاده پتاسیم در گروه غیرکارا قرارگرفت. بقیه ژنوتیپها با وزن مادهخشک و جذب پتاسیم متوسط در گروه با کارآیی متوسط طبقهبندی شدند.
پتاسیم
پنبه
جذب
کارآیی
2017
01
20
1
16
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120922_dbc784d234f055910dedf4701e46f398.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
بررسی فعالیت برخی از آنزیمهای اکسیداتیو و محافظت کنندههای اسمزی ارقام مختلف پنبه در اراضی شور استان گلستان
قربانعلی
روشنی
سید جلال
میرقاسمی
بهمنظور بررسی تاثیر شوری بر فعالیت برخی اسیدهای آمینه و میزان فعالیت تعدادی از آنزیمهای آنتیاکسیدان در ژنوتیپهای پنبه (Gossypium hirsutum L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی انبار الوم واقع در استان گلستان اجرا گردید. تیمار آزمایشی شامل هفت ژنوتیپ پنبه به نامهای چکوروا، اوپال، شیرپان 539، 43200، سیلند، ساحل و سپید که در خاکی با هدایتالکتریکی عصاره اشباع معادل 8/14 دسیزیمنس بر متر در زمان کشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای آبیاری از آب سد وشمگیر با شوری 3-5/2 دسی زیمنس بر متر استفاده گردید. جهت سنجش آزمایشات از برگهای پنجم و ششم و ساقههای گیاه سی روزه نمونه گیری انجام شد. نتایج نشان داد که شوری خاک تاثیرمعنیداری بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک ارقام داشته و با شدیدتر شدن تنش شوری فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، پلیفنلاکسیداز و اسیدآمینههای پرولین و گلیسین بتائین افزایش یافت. همچنین در بین ارقام، از نظر فعالیت پراکسیداز و مقدارپرولین وگلیسین بتائین در سطح یک درصد اختلاف معنیدار وجود داشت و فعالیت کاتالاز و مقدار گلیسین بتائین در شرایط شور در رقم سپید بالاتر از سایر ارقام بود و فعالیت پراکسیداز و محتوای پرولین در رقم اوپال بیشترین افزایش را داشت. طبق نتایج بدست آمده از مقایسه عملکرد ارقام در مزرعه نیز رقم اوپال با 2256 کیلوگرم درهکتار وش بیشترین عملکرد و رقم چکوروبا با 1399 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد در بین هفت رقم را داشت.
پنبه
شورى
محافظت کنندههای اسمزی
عملکرد
2017
01
20
17
26
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120923_632746d350359e3113623ae6d77ee254.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
مطالعه برخی تغییرات بیوشیمیایی در ژنوتیپ های پنبه در شرایط آبیاری با آب شور
مجید
جعفرآقایی
ابراهیم
زینلی
افشین
سلطانی
سرالله
گالشی
پژوهش حاضر در سال زراعی 94-1393 بهمنظور بررسی اثرات شوری آب آبیاری بر برخی تغییرات بیوشیمیایی ژنوتیپهای پرتوتابی شده موتانت پنبه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان با استفاده از آزمایش کرتهای خرد شده بر پایهی طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آب آبیاری با شوریهای 4 (شاهد)، 8 و 12 دسیزیمنس بر متر بهعنوان کرتهای اصلی و سه ژنوتیپ شایان، موتانت ال-ام-1673 و ال ام-1303 بهعنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر آبیاری با آب شور بر همه ویژگیها بهجز قندهای احیایی و غیراحیایی از نظر آماری معنیدار بود. اثر ژنوتیپ فقط بر میزان نشاسته و برهمکنش آبیاری با آب شور و ژنوتیپ بر قندهای محلول و قندهای غیر احیایی، نشاسته و کاروتنوئید معنیدار بود. در شرایط آبیاری با شوری 12 دسیزیمنس بر متر میزان پروتئین محلول و قندهای محلول به میزان 50 درصد و پرولین به میزان 45 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. فعالیت آنزیم پراکسیداز در شوری 8 نسبت به شوری 12 دسیزیمنس بر متر به میزان 28 درصد افزایش یافت. افزایش شوری سبب کاهش میزان کلروفیل (40 درصد نسبت به شوری 8 دسیزیمنس بر متر) و افزایش رنگیزههای کمکی از جمله کاروتنوئیدها (50 درصد) و آنتوسیانینها (23 درصد) شد. عدم اختلاف معنیدار بین ژنوتیپها در اکثر صفات و با توجه به خصوصیت تحمل به شوری ژنوتیپ شایان میتوان نتیجه گرفت که دو ژنوتیپ ال ام 1303 و ال ام 1673 نیز همانند ژنوتیپ شایان دارای تحمل بالایی به شوری هستند. با توجه به بالاتر بودن میزان قندهای محلول، قندهای احیایی و کاروتنوئید در ژنوتیپ ال ام 1303، میتوان نتیجه گرفت که این ژنوتیپ از وضعیت فیزیولوژیک بهتری در برابر شوری نسبت به ژنوتیپ شایان برخوردار باشد.
آنتوسیانین
پروکسیداز
شوری: کلرفیل
2017
01
20
27
44
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120924_8683f28298338d8ea11784f1e88e56a2.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
ارزیابی همبستگی بین خصوصیات مورفولوژیکی در ارقام مختلف دو گونه تتراپلویید پنبه
سیدنصرالله
محسنیان
کمال
قاسمی بزدی
محمدرضا
داداشی
بهمنظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی متمایزکننده ارقام پنبه و همبستگی بین صفات مختلف با نوع گونه، پژوهش حاضر در سال 1394 در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشمآباد گرگان بر روی ارقام پنبه ساحل، گلستان، سپید، SKT-133، M-13، لطیف، ترمز14، باربادنس و دکتر عمومی از دو گونه مختلف Gossypium hirsutumوG.barbadense در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. خصوصیات مورد بررسی شامل ارتفاع، تعداد و طول شاخههای زایا و رویا و تعداد گرهها، تعداد و وزن غوزهها، وزن بذر، عملکرد وش و درصد کیل الیاف ارقام بودند. براساس نتایج، برای تمام خصوصیات مورد بررسی، اختلاف معنیدار آماری در سطح احتمال یک درصد مشاهده شد که نشاندهنده وجود تفاوتهای بارز و قابل تمایز در بین ارقام مورد بررسی بود. خصوصیات مربوط به شاخههای رویا و زایا از روند خاصی در بین ارقام دو گونه تبعیت نکردند و این صفات را نمیتوان وابسته به گونه دانست. از طرفی صفات ارتفاع گیاه، تعداد غوزه، وزن غوزه، وزن بذر و درصد کیل الیاف را میتوان به نوع گونه نسبت داد، بهطوری که ارقام دکتر عمومی از گونه G.barbadense و SKT-133 از گونه G.hirsutum بهترتیب بیشترین و کمترین تعداد غوزه را تولید کردند. وزن غوزه از 25/3 گرم در رقم باربادنس تا 29/5 گرم در رقم ساحل متغیر بود. بیشترین درصد کیل الیاف (2/42 درصد) مربوط به رقم گلستان بود و رقم باربادنس از گونه G.barbadense کمترین درصد کیل الیاف را داشت. عملکرد وش همبستگی مثبت و معنیداری با وزن غوزه و عملکرد چین اول داشت. در مقابل، تعداد غوزه همبستگی منفی با درصد کیل الیاف داشت. طبق نتایج مقایسات گروهی، گونه G.hirsutum از نظر صفات درصد کیل الیاف 9/10 درصد، طول بلندترین شاخه رویا 5/27 سانتیمتر، عملکرد چین اول 753 کیلوگرم در هکتار، عملکرد کل 791 کیلوگرم در هکتار و وزن غوزه 39/1 گرم نسبت به گونه G.barbadense برتری داشت بهطوری که بالا بودن این صفات نسبت به سایر صفات زراعی بیشترین تأثیر را بر عملکرد نهایی داشتند. لذا آگاهی از روابط بین صفات و تأثیر آن بر عملکرد کل میتواند در افزایش تولید این گیاه ارزشمند مفید باشد.
پنبه
عملکرد کل وش
G .hirsutum و G.barbadense
2017
01
20
45
62
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120925_1edb7eaf43662c2f050646ef8554e065.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
بررسی اثرات متقابل نیتروژن، گیاه پوششی و زمان خاکورزی بر عملکرد و تراکم علف هرز پنبه
سعید
سلطانی
عبدالقدیر
قجری
احمد
دیه جی
این آزمایش با هدف بررسی تفاوت تاثیر زمان خاکورزی، مقدار نیتروژن و همچنین زمان کاشت گیاه پوششی بر عملکرد و اجزا عملکرد پنبه بر روی رقم گلستان در قالب طرح فاکتوریل اسپلت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه کارکنده بهمدت 2 سال اجرا گردید. آزمایش با دو تیمار اصلی به صورت فاکتوریل که شامل دو زمان خاکورزی (خاکورزی در روز و خاکورزی در شب) و تیمار نیتروژن بهترتیب (50 درصد تماماً قبل از کاشت پنبه و (100درصد طی دو مرحله قبل کاشت و زمان گلدهی) بودند و همچنین عامل فرعی نیز با چهار تیمار شامل (کاشت پنبه خالص و سه کاشت متفاوت گیاه پوششی ماش توام با کشت پنبه) بود. نتایج نشان داد تیمار زمان خاکورزی بر صفات عملکرد، اجزا عملکرد و تراکم علفهای هرز آن تاثیری نداشت. در مورد تیمار گیاه پوششی ماش، در مجموع این دو مرحله بیشترین تعداد علف های هرز در تیمار پنبه خالص و کمترین تعداد علفهای هرز در تیمارکشت ماش قبل از کشت پنبه مشاهده شد. از نظر زمانکاشت گیاه پوششی همراه با پنبه و کود نیتروژن، بیشترین عملکرد را کشت پنبه در حالت خالص و کود بدون سرک با 2378 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد را تیمار کود 100درصد قابل توصیه و کشت ماش قبل از پنبه با 1453کیلو گرم در هکتار نشان داد. در بین تیمارها کمترین تعداد علفهای هرز در تیمارکشت ماش قبل از پنبه بود و این تیمار ضمن داشتن کمترین علفهای هرز پایینترین عملکرد در واحد سطح را داشت.
شخم
غوزه
زودرسی
تراکم
ماش
2017
01
20
65
78
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120926_4b268a62fc6774f463a1a8318b6c7ddf.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
ارزیابی تنوع گونهای، کارکردی و ساختار جوامع علفهایهرز مزارع پنبه استان گلستان
معصومه
یونس آبادی
لیلا
حبیبیان
علیرضا
ساوری نژاد
بهمنظور بررسی فلور و ارزیابی تنوع گونهای، کارکردی و ساختار جوامع علفهایهرز مزارع پنبه استان گلستان، جمعیت علفهایهرز در شهرستانهای مختلف این استان در سال زراعی 1391 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونهبرداریها بهصورت تصادفی و در ادامه به روش سیستماتیک و طبق الگوی W با استفاده از کادر 5/0× 5/0 مترمربعی انجام شد. جمعیت علفهایهرز در مرحله غنچه دهی پنبه به تفکیک جنس و گونه شناسایی و شمارش گردید. در این مطالعه 38 گونه علفهرز متعلق به 16 خانوادهی گیاهی شناسایی گردید که بیشترین تعداد گونه را به ترتیب خانوادههای Poaceae (10 گونه) و Amaranthaceae (4 گونه) به خود اختصاص دادند. خانوادههای Poaceae، Cyperaceae و Fabaceae بهترتیب مهمترین خانوادههای گیاهی از نظر فراوانی نسبی بودند. نتایج نشان داد که 76 درصد علفهایهرز موجود یکساله و 24درصد نیز چندساله بودند. همچنین71 درصد علفهایهرز گزارش شده جزو پهنبرگان و 29درصد باقیمانده در گروه باریکبرگان جای گرفتند. اویارسلام (Cyperus rotundus) از نظر فراوانی نسبی مهمترین علفهرز از گروه باریکبرگان (جگنها) و خارشتر (Alhagi camelorum) مهمترین علفهرز از گروه پهن-برگان در مزارع پنبه استان بود. بیشترین تعداد گونه در شهرستانهای علیآباد و آققلا (هرکدام 16 گونه) و کمترین آن در شهرستان کردکوی (8 گونه) مشاهده گردید. در بین شهرستانهای مورد مطالعه علیآباد و آققلا، علیآباد و گالیکش، علیآباد و بندرگز بهترتیب با 63، 62 و 62 درصد دارای بیشترین درجه تشابه گونه ای علفهای هرز و کردکوی و آققلا با 8 درصد دارای کمترین درجه تشابه بودند. بیشترین شاخص تنوع شانون در گالیکش (13/2) و کمترین آن در کردکوی (57/1) مشاهده شد. بیشترین شاخص تنوع سیمپسون متعلق به بندرگز و بندرترکمن (29/0) و کمترین آن متعلق به گالیکش (15/0) بود.
تنوع
تشابه
شاخص سیمپسون
شاخص شانون
فراوانی نسبی
2017
01
20
79
100
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120927_934266ed9154bef490e4f0ab5bc929a4.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
ارزیابی روابط عملکرد وش و عملکرد پنبه دانه با برخی از صفات اگرومورفولوژی رقم ورامین از طریق تجزیه مسیر
مهدی
کاکایی
دانیال
کهریزی
سید سعید
موسوی
هدف اصلی این تحقیق ارزیابی اختصاصی روابط بین صفات مرتبط با عملکرد وش، عملکرد دانه و برخی از صفات مهم اگرومورفولوژی در رقم تجاری ورامین، جهت استفاده از این اطلاعات در برنامههای بهنژادی درآینده بود. جهت نیل به این هدف، بذور مربوطه در شرایط مطلوب محیطی، در 10 خط دو متری در هر بلوک، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 90-1389 کشت گردیدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه در بوته، طول برگ، عرض برگ، تعداد شاخه فرعی در بوته، طول الیاف، محتوای کلروفیل، وزن الیاف، کیل، عملکرد وش و عملکرد پنبه دانه اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بهترتیب صفات وزن غوزه (97/0= r)، عملکرد پنبه دانه (93/0= r)، وزن الیاف (90/0= r)، عرض برگ (77/0= r)، طول الیاف (70/0= r) و طول برگ (66/0= r) با عملکرد وش همبستگی مثبت و معنیدار (01/0 ≥p) داشتند. نتایج رگرسیون گام به گام برای متغیر وابسته عملکرد وش نشان داد که بهترتیب وزن غوزه، وزن الیاف، کیل و تعداد غوزه، بهعنوان مؤثرترین صفات، وارد مدل رگرسیونی شدند. نتایج تجزیه علیت نیز بیانگر این بود که صفت وزن غوزه بیشترین اثر مستقیم (366/0) و صفات وزن غوزه (69/0) و کیل (68/0) بیشترین اثر غیرمستقیم (از طریق افزایش وزن فیبر) را بر روی عملکرد وش داشتند. بنابراین وزن غوزه بیشترین اثر را در افزایش عملکرد وش، بهطور مستقیم و غیرمستقیم، خواهد داشت و میتوان از این صفت جهت افزایش عملکرد وش در برنامههای بهنژادی بهره برد. عملکرد وش و کیل هم مهمترین صفات مؤثر بر افزایش وزن الیاف بودند، بهطوریکه این دو صفت بهترتیب بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم را بر وزن الیاف داشتند. در نهایت دو صفت وزن غوزه و عملکرد وش، بهعنوان مهمترین صفات مؤثر بر بهبود عملکرد پنبه دانه در رقم ورامین شناخته شدند.
پنبه زراعی
همبستگی فنوتیپی
رگرسیون گام به گام
اثرمستقیم و غیرمستقیم
2017
01
20
101
114
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120928_caaeed5b7f3fb00dd9e9d8741b12599a.pdf
پژوهش های پنبه ایران
2345-5306
2345-5306
1395
4
2
بررسی اثر زمان پاشش برگریز و سرعت پیشروی ماشین وش چین بر کیفیت الیاف
فرامرز
درویش مجنی
شمس اله
عبداله پور
شهرام
نوروزیه
تقی
درویش مجنی
توسعه برداشت مکانیزه بعنوان یکی از راهکارهای اصلی برای کاهش 30 درصدی هزینهها می تواند قدرت رقابت محصول پنبه را بالا برده و سبب حفظ این محصول در کشور گردد. برای برداشت ماشینی پنبه لازم است که قبل از برداشت از محلولهای برگ ریز استفاده گردد تا محصول برداشت شده تمیز و با کیفیت باشد. به منظور بررسی اثر زمان پاشش برگریز و سرعت پیشروی ماشین برداشت وشچین پنبه بر کارکرد ماشین ، آزمایشی در سال زراعی 1393 در ایستگاه تحقیقاتی هاشمآباد گرگان به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتورهای مورد مطالعه در این تحقیق شامل دو زمان پاشش برگریز (70 و 90 درصد باز شدن غوزهها)، دو رقم پنبه (گلستان و سپید) مناسب برداشت ماشینی و سه سرعت پیشروی (4/1، 2/5 و 2/7 کیلومتر بر ساعت) بودند. طرح آزمایشی مورد استفاده در این تحقیق، اسپلیت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کاملا تصادفی، با سه فاکتور در سه تکرار میباشد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که زمان برداشت و سرعت بر کیفیت الیاف بیتاثیر بود. اثر رقم بر کیفیت الیاف معنیدار گردید، که این اهمیت انتخاب رقم مناسب برای برداشت مکانیزه را میرساند. رقم سپید از لحاظ شاخص کیفی الیاف نسبت به رقم گلستان برتری داشته و مناسبتر برای برداشت ماشینی است.
پنبه
وشچین
برگریز
کیفیت الیاف
2017
01
20
115
130
https://jcri.areeo.ac.ir/article_120929_68f057e210e1c9e86e8b24f5628d5f30.pdf