ارزیابی روابط عملکرد وش و عملکرد پنبه دانه با برخی از صفات اگرومورفولوژی رقم ورامین از طریق تجزیه مسیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش کشاورزی (اصلاح‌نباتات و ژنتیک)، دانشگاه پیام‌نور، تهران- ایران.

2 دانشیار اصلاح‌نباتات، گروه زراعت و اصلاح‌نباتات دانشگاه رازی.

3 استادیار اصلاح‌نباتات، گروه زراعت و اصلاح‌نباتات دانشگاه بوعلی‌سینا.

چکیده

هدف اصلی این تحقیق ارزیابی اختصاصی روابط بین صفات مرتبط با عملکرد وش، عملکرد دانه و برخی از صفات مهم اگرومورفولوژی در رقم تجاری ورامین، جهت استفاده از این اطلاعات در برنامه‌های به‌نژادی درآینده بود. جهت نیل به این هدف، بذور مربوطه در شرایط مطلوب محیطی، در 10 خط دو متری در هر بلوک، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 90-1389 کشت گردیدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه در بوته، طول برگ، عرض برگ، تعداد شاخه فرعی در بوته، طول الیاف، محتوای کلروفیل، وزن الیاف، کیل، عملکرد وش و عملکرد پنبه دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که به‌ترتیب صفات وزن غوزه (97/0= r)، عملکرد پنبه دانه (93/0= r)، وزن الیاف (90/0= r)، عرض برگ (77/0= r)، طول الیاف (70/0= r) و طول برگ (66/0= r) با عملکرد وش همبستگی مثبت و معنی­دار (01/0 ≥p) داشتند. نتایج رگرسیون گام به گام برای متغیر وابسته عملکرد وش نشان داد که به‌ترتیب وزن غوزه، وزن الیاف، کیل و تعداد غوزه، به‌عنوان مؤثرترین صفات، وارد مدل رگرسیونی شدند. نتایج تجزیه علیت نیز بیانگر این بود که صفت وزن غوزه بیشترین اثر مستقیم (366/0) و صفات وزن غوزه (69/0) و کیل (68/0) بیشترین اثر غیرمستقیم (از طریق افزایش وزن فیبر) را بر روی عملکرد وش داشتند. بنابراین وزن غوزه بیشترین اثر را در افزایش عملکرد وش، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، خواهد داشت و می‌توان از این صفت جهت افزایش عملکرد وش در برنامه‌های به‌نژادی بهره برد. عملکرد وش و کیل هم مهم‌ترین صفات مؤثر بر افزایش وزن الیاف بودند، به‌طوری‌که این دو صفت به‌ترتیب بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم را بر وزن الیاف داشتند. در نهایت دو صفت وزن غوزه و عملکرد وش، به‌عنوان مهم‌ترین صفات مؤثر بر بهبود عملکرد پنبه دانه در رقم ورامین شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the relationships of lint-yield and cottonseed-yield with some agro-morphological traits of Gossypium hirsutum var. Varamin by path analysis

نویسندگان [English]

  • Mehdi Kakaei 1
  • Danial Kahrizi 2
  • Sayyed Saeed Moosavi 3
1 Assistant Professor, Agriculture (Plant Breeding and Genetics) Department, Payam-e-noor University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Razi University, Kermanshah, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Bu-Alisina University, Hamedan, Iran.
چکیده [English]

Assessing specific relationships among lint-yield, cottonseed-yield and some important agro- morphological traits, in commercial varieties of Varamin, was the main objective of the present study to use in the future breeding programs. To achieve the above objective, the seeds were planted in 10 lines with 2 meters long in each block, based on RCBD with three replication on 2009-2010. Plant height, number of bolls per plant, boll weight per plant, leaf length, leaf width, number of branches per plant, length of fiber, chlorophyll content, fiber yield, kail, lint-yield and cottonseed-yield were measured. Correlation analysis indicated that the traits of boll weight, (r= 0.97), cottonseed-yield (r=0.93), fiber weight (r=0.90), leaf width (r=0.77), fiber length (r=0.70), leaf length (r=0.66) were significantly correlate with lint-yield. Stepwise regression results for lint-yield, as dependent variable, showed that the traits of boll weight, fiber weight, kail and number of bolls per plant were respectively entered in the regression model, as the most effective independent variables. Path analysis results indicated that the trait of boll weight had the maximum direct effect (0.366) and the traits of boll weight and kail had the maximum indirect effects (by increasing fiber weight character) on lint yield. Total results showed that the trait of boll weight will has the maximum direct and indirect effect on increasing lint- yield therefore, we can use of that in future breeding program for improvement of lint-yield. Lint-yield and kail were the most important characters on increasing fiber weight. In other words, these two above-mentioned traits had the maximum direct and indirect effect on fiber weight respectively. Finally, the traits of boll weight and lint-yield were recognized the most important characters for improving cottonseed-yield of Varamin cultivar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gossypium hirsutum
  • phenotypic correlation
  • stepwise regression
  • direct and indirect effect

مراجع

  1. Abdolla, A.M., Reddy, O.O., EL-Zik, K.M., and Pepper, A.E. 2001. Genetic diversity and relationships of diploid and tetraploid cottons revealed using AFLP. Theoretical Appl. Gen. 102: 222-229.
  2. Arshad, M., Hanif, M., Noor, I., and Shah, S.M. 1993. Correlation studies on some commercial cotton varieties of Gossypium hirsutum L. Sarhad J. Agri. 9: 49-53.
  3. Azhar, F.M., khan, A.I., and Mahmood, I. 1999. Path coefficient analysis of some advanced generation progenies of Gossypium hirsutum L. Inter. J. of Agri. Biotech. 3: 85-87.
  4. Brubaker, C.L., Paterson, A.H., and Wendel, J.F. 1999. Comparative genetic mapping of allotetraploid cotton and its diploid progenitors. Genome, 42: 184-203.
  5. Ciftci, V., Togay, N., Togay, Y., and Dogan, Y. 2004. Determining relationships among yield and some yield components using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). Asian J. Plant Sci. 3(5): 632-635.
  6. Entesari, M.H., Zangi, M.R., and Dadashi, M.R. 2015. Evaluation of the morphological and yield traits in the new varieties of cotton. Iranian J. of Cotton Res. 3:1. 119-132.
  7. Giri, A.N. and Upadhyay, U.C. 1980. Correlation and path coefficient analysis of yield components in upland cotton. Crop Improvement, 8: 23-7.
  8. Kardavan Ghabel, V., Bagher Bagherieh Najjar, M., Alishah, O., and Soltanloo, H. 2013.Correlation analysis of agronomic, fiber traits and AFLP markers in hybrid cotton (Gossypium Hirsutum × Gossypium Barbadense). J. of Crop Breed. 5 (12): 63-74.
  9. Mehabadi, H.R., Nezami, A., Kafe, M., and Ramazani Moghadam, M.R. 2015. Search for yield, yield components, correlation coefficients and path analysis cotton varieties under drought stress. J. Crop Production and Processing. 5(17): 217-227.

10. Pourshahbazi, S.H. 1995. Evaluation and determination of the natural confluence of cotton in Varamin. Seed and Plant Journal, 12: 25-29.

11. Ramazani-Moghadam, M.R., Majidi, I., Zamanizadeh, H.R., Mohamadi, S.A., and Azizi, M.   2005. Study on genetic diversity in diploid cotton (Gossypium. herbaceum, G. arboreum) using morphological traits. J.  Agri. Sci. Islamic Azad University, 12: 821-831.

12. Ramazanpour, S., Abdolhadi, H., Zenali, H., and Vafaietabar, M. 2001. Relationships some morphological traits with yield crop varieties, cotton Glandls through multivariate statistical methods, Iranian J. Agri. Sci. 32: 113-103.

13. Rauf, S., manzoor khan, T., ahmadsadaqat, H., and iqbal khan, A. 2004. Correlation and path coefficient analysis of yield components in cotton (Gossypium hirsutum L.). Inter. J. Agri. & Bio. 6: 686-688.

14. Rauf, S., Manzoor, Kh., Naveed, A., and Munir, H. 2007. Modified path to high line yield in upland cotton (Gossypium hirsutum L.) under two temperature regimes. Turk J. Bio. 31: 119-126.

15. Ramezanpour, S.S., Hosseinzadeh, A.H., Zeinali, H., and Vafaeitabar, M.R. 2002. A study on relationship between morphological and agronomic traits and seedcotton yield in 56 glandless cotton varieties (Gossypium hirsutumL.) using multivariate statistical methods. Iranian J. Agri. Sci. 33:1. 103-113.

16. Rahaman, S., Ahmad, M., Ayub, M., and Amin, M. 1991. Genetic architecture of yield components in cotton (G. hirsutum). Sarhad J. Agri. 7:2. 113-128.

17. Sandhu, T.S., Gumber, R.K., and Bhatia, R.S. 1991. Path analysis in chickpea. J. Res. Punjab Agri. Uni. 28 (1): 1-4.

18. Sawan, Z.M., Hannaw, L.I., Gad, Gh.A., Karimz, E., and McCuistion, W.L. 2002. Relationships between climatic factors and flower and boll production in Egyptian cotton (Gossypium barbadense). J. Arid Env. 52: 499–516.

19. Vafaie-Tabar, M. 2013. Check the quantity and quality of cotton fiber and its diversification tetraploid cultivars. Crop plant breed. 1:1. 43-50.

20. Vafaie-Tabar, M., and Tajik Khaveh, Z. 2014. Statical analysis of correlation between yield and earliness, and other trait of upland cotton varieties (Gossypium hirsutum). Iranian J. Cotton Res. 1:2. 19-34.

21. Wells, R., Meredith, Jr. WR. 1984. Comparative growth of obsolete and modern cotton cultivars. III. Characteristics. Crop Sci. 24: 868-872.

22. Yasuor, H., Riov, J., and Rubin, B. 2007. Glyphosate-induced male sterility in glyphosate-resistant cotton (Gossypium hirsutum L.) is associated with inhibition of anther dehiscence and reduced pollen viability. Crop protection. 26: 363–369.

23. Unay, A., Turgu, T.I., and Inan, O. 1997. The estimation of yield models in cotton (G. hirsutum). Anadolu, 7: 2. 143-151.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار